Ярослав Присташ ■ ПОДІЇ ■ 2008-08-27
Неповні чотири години тривало засідання Головної ради ОУП 9 серпня. І це вийшло йому на добре – без зайвих балачок ГР зайнялася найважливішими справами, а другорядні перенесла на грудень.
У прийнятому радою звіті про фінансовий стан діяльності за 2007 р. виникла проблема спеціальних благодійних фондів при ОУП – вони повинні мати своїх диспонентів і окремі структури. Діяльність “мертвих” фондів слід припинити, а інші вреґулювати юридично.
Голова Ревізійної комісії Я. Келлер підтвердив, що фінансові документи в повному порядку. При фінансових звітах виникла проблема відсутності фахівців у реґіональних ланках ОУП. Якщо нема вишколів, то придалися б принаймні інструкції. І виникло питання: хто це має зробити? Додатково на внесок І. Саламона ГР прийняла рішення, щоб у фінансових звітах подавати відділи ОУП, а не тільки загальні кошти.
Під час засідання ГР зазначалося, що наступає децентралізація культурних заходів. У 2006 р. в реґіонах було проведено їх 6, у 2007 – вже 28. Тішить інтенсифікація активності в реґіонах, але більшість становить розважальні імпрези. Присутні члени ГР звернули увагу, що краще переставити акценти на освітні програми, скеровані до молоді.
Тим більше, що самоврядні органи збільшили фінансування українських проектів до 38%. У той час, коли МВСіА скорочує фінансування, виходом може бути місцевий бюджет.
В інформації про ХІХ ФУК в Сопоті подавалося, що наступив різкий зріст його коштів. Цьогоріч вони становили 600 тис. злотих, з чого половину дало МВСіА.
Україна зате сфінансувала своїх виконавців. При обговоренні появилося питання: якщо кошти фестивалю такі великі, то може обмежити реґіональні імпрези на користь одного центрального свята? На засіданні відповіді не знайдено.
Проблемою є й те, що деякі реґіональні проекти не були реалізовані, а частина грошей від МВСіА була саме на це призначена і тепер вони можуть пропасти. Ідеться про Ґлембоцьк та Кальників. Особливо цінною була ініцатива на рідних землях, тим паче шкода. І. Будзинська повідомила про проблеми, пов’язані з Прикордонними зустрічами у Ґлембоцьку – організатори не в силі виконати всі вимоги закону про масові імпрези, існують також фінансові труднощі. Щодо Кальникова, А. Дрозд поінформувала, що організатори несвоєчасно почали цей захід організувати, а додатково без концепції та повної фінансової підтримки.
Черговим обговореним пунктом була інформація про стан справ із поверненням Народного дому в Перемишлі. П. Тима поінформував про три варіанти одночасних дій щодо НД. Перший – приватний бізнесмен з України купує НД, другий – обмін НД для української громади на ділянку для польської меншини у Львові, третій – повернення НД, за що Перемишль отримає інший будинок як компенсацію від держави. Два проекти, започатковані українськими політиками показують відсутність координації, що компрометує Україну. А. Дрозд поінформувала, як виглядають справи з ремонтом даху НД. Виявилося, що ніхто з підприємців будівельників не зголосився, бо визначений термін (до кінця року) за короткий та виділено недостатньо грошей. Є побоювання, що дах не перетриває зиму. На пропозицію ГУ члени ГР прийяли лист-звернення до підкарпатського воєводи зокрема у цій справі.
На хвилі дискусії про реприватизаційний закон у Польщі виникла пропозиція створити окреме юридичне бюро. Ю. Рейт зауважив, що воно повинно бути створене на професійній основі з оплачуваним юристом. У справі реприватизації ГР прийняла лист-звернення до прем’єр міністра Д. Туска, підготовлений ГУ.
* * *
Справа юридичного бюро вимагає коментаря. Ідея добра. Виникає однак питання, чи не закінчиться вона деклараціями, як це було з програмою “Повернення”…
L.dz. 757/08
Szanowny Pan
Donald Tusk
Prezes Rady Ministrów RP
Szanowny Panie Premierze,
W imieniu Rady Głównej Związku Ukraińców w Polsce zwracamy się do Pana z apelem o jak najszybsze wprowadzenie w życie założeń Ustawy reprywatyzacyjnej. W sposób szczególny apelujemy o uwzględnienie w opracowywanej Ustawie kwestii pozytywnego rozwiązania problematyki mienia obywateli Polski narodowości ukraińskiej przejętego przez Państwo w latach 1944-1949.
Od czasu demokratycznych przemian społeczność ukraińska z ogromną nadzieją oczekiwała na likwidację prawnych i materialnych skutków powojennych deportacji. Niestety, dotychczas Państwo Polskie tylko częściowo zadośćuczyniło czynionym na masową skalę krzywdom. Zabrane po wojnie mienie zwrócono wyłącznie organizacjom religijnym. Osoby prywatne oraz organizacje społeczne nadal nie mogą doczekać się sprawiedliwości.
Brak pozytywnych rozwiązań w kwestii zwrotu mienia powoduje niepotrzebne emocje i konflikty, tak jak ma to miejsce w przypadku budynku “Narodnego Domu” w Przemyślu czy “Ruskiej Bursy” w Gorlicach. Ogromne poczucie krzywdy istnieje wśród przesiedleńców, którym w następstwie akcji “Wisła” zabrano mienie, a ich samych skierowano do pracy w PGR. Obecnie po raz drugi deportowani, bądź ich potomkowie, często stają się ofiarami przemian. Stąd w rozwiązaniach proponowanych w Ustawie należy naszym zdaniem zwrócić uwagę na tę kategorię poszkodowanych.
Członkowie Rady Głównej ZUwP postulują, by podczas prac nad ostatecznym kształtem Ustawy reprywatyzacyjnej uwzględnić następujące wnioski społeczności ukraińskiej:
1. Uznanie za bezprawny dekret z dnia 27 lipca 1949 r. “O przejęciu na własność Państwa nie pozostających w faktycznym władaniu właścicieli nieruchomości ziemskich położonych w niektórych powiatach województwa białostockiego, lubelskiego, rzeszowskiego i krakowskiego”, który pozbawiał ludność ukraińską prawa do ziemi, zabudowań oraz innych nieruchomości pozostawionych na ziemi ojczystej.
2. Uznanie za bezprawny dekret z dnia 28 września 1949 r. o przejęciu na własność Skarbu Państwa mienia ukraińskich osób prawnych.
Dla zadośćuczynienia krzywd oraz likwidacji następstw prawnych i ekonomicznych deportacji, Rada Główna wnosi o zawarcie w opracowywanej Ustawie zapisów uwzględniających:
1. Przyznanie Związkowi Ukraińców w Polsce oraz innym organizacjom i stowarzyszeniom mniejszości ukraińskiej prawa własności nieruchomości należących przed 28 kwietnia 1947 r. do ukraińskich osób prawnych, a w przypadku braku takiej możliwości, przydzielenia nieruchomości zamiennych na terenie aktualnego miejsca osiedlenia społeczności ukraińskiej i działalności tych organizacji oraz stowarzyszeń.
2. Ostateczne rozwiązanie ciągnącej się od siedemnastu lat sprawy przekazania na własność Związku Ukraińców w Polsce budynku Ukraińskiego Domu Ludowego (Narodnego Domu) w Przemyślu.
3. Stworzenie odpowiednich warunków prawnych i ekonomicznych dla osób pragnących powrócić na ziemie ojczyste poprzez przywrócenie dawnym właścicielom oraz ich spadkobiercom nieruchomości, a w przypadku niemożliwości spełnienia tego warunku, własności ekwiwalentnej.
Mając na względzie rozbudzone, deklaracjami rządu oczekiwania społeczne liczymy, że do końca 2008 r. Ustawa reprywatyzacyjna (uwzględniająca również postulaty obywateli Polski należących do mniejszości ukraińskiej) będzie uchwalona przez Sejm RP.
Rada Główna Związku Ukraińców w Polsce
Do wiadomości:
Bronisław Komorowski – Marszałek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej
Marek Ast – Przewodniczący Sejmowej Komisji Mniejszości Narodowych i Etnicznych
Warszawa 9 sierpnia 2008 r.
L. dz. 758/08
Pan Mirosław Karapyta
Wojewoda Podkarpacki
W związku z brakiem informacji na temat postępów w realizacji postulatów społeczności ukraińskiej z terenu Podkarpacia, Rada Główna Związku Ukraińców w Polsce zwraca się z Apelem do Pana Wojewody jako przedstawiciela rządu odpowiedzialnego za realizację polityki państwa, o osobistą kontrolę nad rozwiązaniem zgłaszanych od lat problemów.
Chodzi mianowicie o:
1) informacje na temat stanu spraw związanych z remontem i przekazaniem społeczności ukraińskiej budynku “Narodnego Domu” w Przemyślu. Niepokój członków Rady Głównej Związku wywołały zwłaszcza informacje dotyczące możliwości niezrealizowania przez obecnego właściciela (Gminę Miejską Przemyśl) remontu dachu budynku zaplanowanego do realizacji do końca 2008 r. Niepokój wywołują również pojawiające się sprzeczne informacje na temat schematu i terminu realizacji zobowiązania do przekazania budynku Związkowi Ukraińców w Polsce;
2) koncepcje rozwiązania kwestii dzwonów cerkiewnych ze wsi Lutowiska. Trwający od kilku lat impas w ww. sprawie, a przede wszystkim brak decyzji odnośnie elementarnego zabezpieczenia zabytkowych dzwonów wywołuje oburzenie członków naszej społeczności. Wyżej wymieniona sprawa, poprzez publikacje w mediach ogólnopolskich, stała się symbolem braku dobrej woli i zdrowego rozsądku w rozwiązywaniu, zdawałoby się, błahego problemu;
3) mediacje i interwencje w sprawie zakończenia kwestii upamiętnienia we wsi Terka oraz zabezpieczenia dawnej pocerkiewnej dzwonnicy w tej wsi. Obecnie wg informacji przekazanej przez Sekretarza Generalnego ROPWiM Andrzeja Przewoźnika problemem jest sprzeciw samorządów i duchownego rzymskokatolickiego przeciwko ustanowieniu upamiętnienia na cmentarzu – miejscu pochówku ofiar mordu z lipca 1946 r. Podobnie rzecz się ma z zabezpieczeniem dawnej dzwonnicy. Brak zainteresowania ze strony obecnego właściciela oraz samorządu powoduje, że obiektowi grozi rujnacja.
Jednocześnie członkowie Rady Głównej pragną wyrazić wdzięczność Panu Wojewodzie za kroki i działania podjęte przez Urząd Wojewódzki zmierzające do rozwiązania konkretnych problemów z terenu regionu. Z naszym uznaniem spotkała się decyzja o powołaniu na Podkarpaciu Pełnomocnika ds. mniejszości narodowych oraz odbycie konsultacji z przedstawicielami organizacji pozarządowych na temat zagadnień nurtujących lokalne społeczności mniejszościowe.
Apelujemy jednocześnie o kontynuowanie dobrych praktyk oraz o to, by Urząd Wojewódzki podjął się rozwiązania i monitorowania zaniedbanych od lat zagadnień.
Za Radę Główną Związku Ukraińców w Polsce
Sekretarz Zarządu Głównego Mirosław Kupicz
“Наше слово” №35, 31 серпня 2008 року {moscomment}
