Дата: 21.04.2018
POLSKO–UKRAIŃSKIE FORUM PARTNERSTWA we współpracy ze Studium Europy Wschodniej UW
oraz Instytutem Studiów Politycznych PAN
mają zaszczyt zaprosić na konferencję SOJUSZ PIŁSUDSKI–PETLURA. Spojrzenie po 98 latach
Pod patronatem współprzewodniczących Polsko-Ukraińskiego Forum Partnerstwa Jana Malickiego i Witalija Portnikowa
Konferencja odbędzie się 21 kwietnia 2018 na Uniwersytecie Warszawskim, w Sali Balowej Pałacu Potockich.
PROGRAM:
Sobota, 21 kwietnia
10.00 – 10.15 UROCZYSTE OTWARCIE KONFERENCJI
Jan MALICKI, Współprzewodniczący PUFP; Studium Europy Wschodniej UW
10.15 – 12.00 SESJA I
Prowadzący: Grzegorz MOTYKA, Instytut Studiów Politycznych, PAN
Stanisław STĘPIEŃ, Południowo-Wschodni Instytut Naukowy w Przemyślu
Symon Petlura: ukraiński mąż stanu – zwolennik polsko-ukraińskiego porozumienia
Władysław WERSTIUK, Instytut Historii Narodowej Akademii Nauk Ukrainy
Miejsce sojuszu Piłsudski-Petlura w ukraińskich zmaganiach o niepodległość 1917-1921
Jan PISULIŃSKI, Uniwersytet Rzeszowski
Józef Piłsudski a umowa polsko-ukraińska 1920 r.
Jan Jacek BRUSKI, Uniwersytet Jagielloński
Warszawa – Kijów – Tarnów. Sojusz polsko-ukraiński 1920 r. i jego konsekwencje
Michał KLIMECKI, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu
Wojna polsko-ukraińska 1918-1919 roku a sojusz Piłsudski – Petlura
12.00 – 12.30 dyskusja
12.30 – 12.45 przerwa na kawę
12.45 – 14.00 POKAZ FILMU “TRUDNE BRATERSTWO” (1998) reż. Jerzy Lubach
14.00 – 14.45 Przerwa na lunch
15.45 – 17.00 Program specjalny
– Cmentarz Wolski
– pomnik Marszałka Piłsudskiego
17.00 – 17.15 Przerwa na kawę
17.15 – 18.30 SESJA II
SOJUSZ POLSKO-UKRAIŃSKI 1920 ROKU. Spojrzenie po 98 latach – doświadczenia przeszłości i teraźniejszości
Prowadzący: Jan MALICKI, Witalij PORTNIKOW
Uczestnicy: członkowie PUFP (z polskiej i ukraińskiej strony)
18.30 ZAMKNIĘCIE KONFERENCJI
UMOWA PIŁSUDSKI – PETLURA
21 kwietnia 1920 r.
Sojusz polsko-ukraiński (zwany układem Piłsudski – Petlura) został zawarty w 1920 w Warszawie, pomiędzy Rzecząpospolitą Polską (II RP) a Ukraińską Republiką Ludową (URL).
Rząd polski uznał w niej istnienie URL i zadeklarował wsparcie dla ukraińskich dążeń niepodległościowych. Natomiast rząd URL uznał granicę polsko-ukraińską na Zbruczu, pozostawiającą Galicję wschodnią i Wołyń po stronie polskiej. Oba państwa zobowiązały się do niezawierania umów międzynarodowych skierowanych przeciw sobie oraz gwarantowały prawa ukraińskiej ludności w Polsce i polskiej na Ukrainie.
Częścią składową umowy, nieogłoszoną publicznie, była konwencja wojskowa z 24 kwietnia 1920 r. Podpisał ją bliski współpracownik marszałka Piłsudskiego Walery Sławek oraz ukraiński generał Wołodymyr Sinkler. Na jej podstawie oba państwa rozpoczęły współpracę militarną, skierowaną przeciwko wojskom bolszewickim na terytorium Ukrainy. Wynikiem ugody była wspólna ofensywa przeciwko bolszewikom, zakończona zdobyciem Kijowa 7 maja 1920 r.
Choć ofensywa Armii Czerwonej zmusiła Wojsko Polskie i armię URL do odwrotu, to siły polsko-ukraińskie walczyły wspólnie, miedzy innymi broniąc Zamościa, aż do końca wojny polsko-bolszewickiej.
Podpisanie traktatu w Rydze nie zakończyło współpracy II RP z rządem URL. Władze polskie wspierały rząd ukraiński na emigracji finansowo, umożliwiając mu na początku lat dwudziestych prowadzenie działań partyzanckich na Ukrainie. Po zamachu majowych w WP zatrudniono grupę wojskowych z armii URL, tzw. oficerów kontraktowych, na bazie których zamierzano w wypadku wybuchu wojny polsko-sowieckiej stworzyć 100 tys. armię ukraińską. Kres tym planom przyniósł wybuch II wojny światowej.
